آسمان دنیاآسمان همان فضای بی‌پایان و نیلگونی است که بالای سر ما دیده می‌شود. رنگ آبی آن، رنگ هوایی است که کره زمین را احاطه کرده است. نزدیک‌ترین آسمان به زمین و بنابر یک قول محل نزول دفعی قرآن، آسمان دنیا است. ۱ - آسمان دنیا در قرآنآسمان دنیا (سماء الدنیا) از تعابیر مورد استعمال در قرآن و احادیث است. به اعتقاد امام خمینی آسمان دنیا طبقه اخیر هفت آسمان است که البته این هفت آسمان با هیئت فلکی بطلمیوسی تطبیق ندارد؛ زیرا خود قرآن با صراحت نافی این مطلب است به جهت اینکه خداوند متعال در قرآن فرموده (اِنَّا زَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ) بنابراین صریح قرآن، مخالف گفته بطلمیوس است و با کشفیات امروزی که در کواکب است، مخالف نیست و هرگز بشر به قضیه سماوات و طبقات سبع آن نخواهد رسید و بعد از کشف همه کواکب پایین‌تر از سماء اول، نوبت به سماء می‌رسد؛ پس نوبت آن، متاخر از نوبت کشف همه کواکب است. [۴]
خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۴۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.
به اعتقاد امام خمینی دنیا مرتبه پایین عالم خلقت است. این دنیایی که به‌حسب روایت «ما نظر الله الیها منذ خلقها» به این دنیا نظر لطف نکرده و عالم دنی و پست است. این عالم با این پهناوری و بساط، عالم دنیا است. این آسمان با همه چیزهایی که تا حالا کشف شده آسمان پائین و دنیا است. به باور ایشان هم کهکشان‌هایی که در آسمان است، مربوط به آسمان پائین و دنیا است. این کهکشان‌ها آن قدری که پیدا شده‌اند؛ یعنی زینت شده است، آنها دارای میلیون‌ها شمس و بالاتر است و فوق آنها میلیاردها کهکشان است که همه مال این عالم ماده و دنیا است. به باور امام خمینی همه سیارات و ستارگان در آسمان اول‌اند و قرآن برخلاف هیئت بطلمیوسی تمام ستاره‌ها و کواکب را در آسمان دنیا می‌داند همچنین هر چه در علوم جدید از کواکب و ستاره‌ها کشف شده همه در آسمان دنیا است و بلکه همه کواکب پائین‌تر از آسمان اول‌اند و آسمان اول پس از این کواکب آغاز می‌شود. [۷]
خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۸، ص۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.
۲ - انواع نزولدر علوم قرآن، در بحث از کیفیت انزال قرآن، بنابر قولی که سیوطی آن را اصح و اشهر می‌داند، قرآن را دارای دو نزول دانسته‌اند: نزول جمعی و به صورت یکپارچه به آسمان دنیا در شب قدر، و پس از آن، نزول تدریجی در طول مدت رسالت بر قلب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم). ۳ - محل نزول دفعیمفسران سنی و شیعی نیز معمولا ذیل آیه ۱۸۵ سوره بقره و آیه ۳ سوره دخان نزول دفعی قرآن به آسمان دنیا را از ابن‌عباس، نقل می‌کنند. از محل نزول دفعی قرآن در آسمان دنیا در بعضی احادیث شیعی- مثل حدیث منقول از امام صادق (علیه‌السّلام) - به "بیت المعمور"، و در منابع سنی به "بیت العزة" تعبیر شده است. ۴ - حکمت نزول دفعیبرخی از دانشمندان علوم قرآنی حکمت نزول دفعی مجموع قرآن به آسمان دنیا را تفخیم و بزرگداشت خاتم انبیاء و کتاب وی- در مقایسه با سایر انبیاء و امت‌ها- دانسته‌اند. ۵ - عناوین مرتبطنزول دفعی ۶ - پانویس۷ - منبع• فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آسمان دنیا». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |